Sợi slub là một trong những loại sợi ưa thích, lạ mắt dùng để tạo nên vải slub với hiệu ứng 3D thú vị. Tuy nhiên không phải ai cũng biết rõ về loại sợi độc đáo và đang ngày càng phổ biến này.
Vậy sợi slub là sợi gì, đặc điểm ra sao, được sản xuất như thế nào và ứng dụng gì? Cùng tìm hiểu cụ thể hơn qua bài viết sau của Toplist Ninh Hiệp nhé!
Đọc thêm: Tìm hiểu sợi spandex là gì, đặc điểm, phân loại, ứng dụng
1.Sợi slub là gì?
Sợi slub (slub yarn) là sợi kéo thành sợi có sự không đồng đều của hình dạng về chiều dài và đường kính sợi. Theo đó sẽ có những đoạn sợi mỏng và dày đan xen nhau. Nó còn được gọi là sự thay đổi về mật độ tuyến tính của sợi. Sợi slub là nguyên liệu dệt nên các loại vải slub hay vải xước.
Phần dày lên được gọi là phần sợi slub (slub part) hay slub, phần còn lại gọi là phần sợi nền (base yam part). Các bước slub lặp đi lặp lại được định trước tạo ra vật liệu dệt với các đường rãnh, vết xược, các điểm thắt nút, xoắn lỏng hoặc các mẫu có chủ ý khác. Slub có thể cùng màu với phần sợi nền hoặc khác màu.
Trong tiếng Anh, slub có được dịch nghĩa là 'điểm kết (gút nhỏ), xơ bông, mối nối dày, mối nối cộm, lỗi sợi,... cũng là mô tả đặc điểm của sợi slub. Trong tiếng Trung Quốc, sợi slub được dịch là 竹节纱 (Zhú jié shā).
Trong phân loại sợi, sợi slub thuộc vào danh sách những loại sợi ưa thích, sợi fancy, còn gọi là sợi mới lạ. Slub được coi là một dạng họa tiết 3D rất độc đáo, tạo hiệu ứng thị giác và xúc giác khác nhau.
Các loại sợi được sử dụng phổ biến hiện nay là 12~84tex, các đoạn slub dày hơn 1,5-2,5 lần, dài 10mm-100mm. Chất liệu sợi slub cũng đa dạng, gồm cả sợi tự nhiên, sợi tổng hợp và sợi bán tổng hợp. Sợi slub có thể là một chất liệu hoặc hỗn hợp của nhiều chất liệu, từ đó tạo ra các loại vải slub khác nhau tùy vào kiểu dệt.
Sợi slub được sản xuất phổ biến bắt nguồn từ những năm 1970. Kể từ đó, slub đã thu hút sự chú ý trên toàn thế giới nhờ hiệu ứng kết cấu đặc biệt. Ngày nay, các nhà sản xuất sợi slub đều cung cấp sợi với chất liệu đa dạng, thông số tùy chỉnh và màu sắc tự nhiên hoặc nhuộm.
2.Đặc điểm của sợi Slub
Là một loại sợi hiệu ứng không bao gồm ý nghĩa chỉ chất liệu hay màu sắc, slub cũng có nhiều đặc điểm thú vị để khám phá và sử dụng.
Sợi slub có độ bền kéo cao
Sợi slub được đánh giá là có độ bền kéo cao. Nó cũng có khả năng chống co lại. Sợi Slub là một lựa chọn rất tiết kiệm chi phí và luôn sẵn có. Ở một số ứng dụng phải chịu mài mòn cao ví dụ như vải bọc nội thất như vải bọc ghế, ga, gối, họa tiết slub là một cách thông minh để giấu đi các vết mài mòn có thể được hình thành theo thời gian.
Trong khi đó ở các loại vải cần đến độ dày hoặc cảm giác bông xù (muslin, vải twee, len,...) slub thắt nút tăng thêm kết cấu cho vải như độ mềm, độ dày, cảm giác hấp dẫn hơn.
Màu sắc đa dạng
Khác với sợi mịn thông thường, slub đa dạng dải màu hơn trong cùng một chiều dài sợi. Đó là cách thực sự hấp dẫn để dệt nên một tấm vải đẹp mắt mà không cần đến quy trình in vải.
Tất nhiên slub có thể có phiên bản màu nguyên bản, hoặc nhuộm sẵn. Cũng có thể nhuộm sau dệt. Điều thú vị với sợi slub khi lên màu là các phần slub sẽ có màu đậm hơn phần sợi nền nếu chúng cùng một màu nhuộm. Lý do vì slub có kết cấu lỏng hơn, dễ ngấm thuốc nhuộm hơn và màu sẽ đậm hơn.
Kiểu dáng slub phong phú
Một số nhà sản xuất cung cấp slub tới 200 kiểu slub khác nhau kết hợp với chất liệu, màu sắc và thông số kỹ thuật. Là một trong những loại sợi lạ mắt nhất, khách hàng có thể chọn sợi slub hình nút thắt, sợi slub sợi ngắn, sợi filam,...
Thông thường slub là họa tiết trung tính, nó dễ dàng sử dụng cho mọi ứng dụng cũng như là họa tiết trên vải may mặc cho cả nam và nữ.
Ứng dụng linh hoạt
Không có hạn chế nào cho việc sử dụng sợi slub. Đan, móc, dệt kim hay dệt thoi đều có thể dùng sợi slub. Tùy vào kích cỡ và trọng lượng, kiểu dệt vải, chất liệu, slub dùng cho cả hàng mùa đồng và mùa hè.
Giá cả cao hơn
Sợi slub có nhiều kiểu dáng, nhiều biến thể hay nhiều quy cách sản phẩm hơn hẳn so với sợi thông thường có cùng thành phần. Do đó giá sợi slub cũng cao hơn một chút.
Bên cạnh đó, giá của sợi slub còn tùy thuộc vào các yêu cầu cụ thể, càng yêu cầu nhiều chi tiết thì thì giá tương ứng sẽ cao hơn. Đổi lại sự thay đổi hoa văn của sợi giúp việc thể hiện sản phẩm dệt trở nên độc đáo và thu hút hơn.
3.Phân biệt slub do lỗi và sợi, vải slub
Trước đây, slub trên sợi hoặc vải bị coi là khiếm khuyết - lỗi do sợi. Đối với các loại vải may mặc nhất là vải dệt thoi, slub là lỗi vải khá phổ biến. Sự hình thành slub này là một cách không chủ đích, gây ra bởi chất lượng xơ sợi, quá trình dệt kéo sợi, dệt vải,...
Lỗi này biểu hiện trên bề mặt vải thành phẩm là các nút thắt, các vết trượt, xược trên vải. Rất dễ thấy với các loại vải trơn - 1 màu. Tùy mức độ xuất hiện slub mà nó được coi là lỗi nhẹ hoặc lỗi nghiêm trọng.
Slub là lỗi khác với slub được tạo ra có chủ đích, còn gọi là sợi slub hay vải slub. Lúc này các chỗ lồi lõm được phân bố đồng đều trên bề mặt vải, tạo nên một kết cấu đặc biệt, làm cho vải trở nên độc đáo hơn.
Do đó có thể nói lỗi slub và slub có chủ đích là rất dễ dàng để phân biệt.
4.Sợi slub được tạo ra như thế nào?
Sản xuất sợi Slub bắt đầu từ nguyên liệu thô bao gồm cả xơ sợi tự nhiên (bông) hoặc sợi tổng hợp (polypropylen và Olefin) chuyển đổi thành sản xuất sợi thô.
Quy trình sản xuất sợi cũng tương tự như các sợi khác bao gồm công đoạn chải thô, kéo sợi và xoắn. Một thiết bị bổ sung được thêm vào khung kéo sợi thông thường để thay đổi tốc độ hoặc điểm dừng của con lăn phía trước.
Sợi slub có thể được tạo ra bởi cả 3 phương pháp kéo sợi là kéo sợi thủ công, Ring và Rotor. Đối với mỗi phương pháp cũng có ưu và nhược điểm riêng.
Kéo sợi thủ công (Hand Spinning)
Đây là cách làm truyền thống được thực hiện thông qua điều chỉnh số lượng và độ căng của sợi được cung cấp vào trục của trục quay hoặc bánh xe. Từ đó điều chỉnh chiều dài và độ dày của các sợi.
Kéo sợi thủ công có thể tạo ra các sợi thô đẹp mắt nhưng tốn nhiều thời gian và công sức. Ngày nay, chủ yếu được thực hiện bằng máy.
Kéo sợi Ring (Ring Spinning)
Kéo sợi nồi cọc là phương pháp phổ biến để kéo sợi thô cho mục đích công nghiệp. Việc thay đổi hướng hoặc tốc độ của con lăn, sợi sẽ kéo theo những cách khác nhau, dẫn đến hiện tượng trượt.
Nó cho ra sợi slub đồng nhất và nhất quán, nhưng nó có thể đắt tiền và khó khăn không kém.
Kéo sợi Rotor (Rotor Spinning)
Quy trình sản xuất sợi thô hiện đại hơn, có thể tạo ra sợi thô nhanh chóng và hiệu quả.
5.Các loại sợi Slub
Slub có thể được phân loại theo chất liệu, độ dày sợi hay kiểu dáng slub,...
Slub theo chiều dài và độ dày sợi
Về mặt kỹ thuật, sợi slub được phân thành hai loại tùy thuộc vào chiều dài và độ dày của sợi.
Sợi nhiều sợi (Multi-Count Yarn)
Slub được tạo ra với sự thay đổi về số lượng sợi còn số vòng xoắn thì không đổi. Kết quả lả tạo ra các sản phẩm khác nhau trong quy trình kéo sợi cũng như tạo ra sự kết hợp màu sắc tốt.
Sợi nhiều vòng (Multi-Twist Yarn)
Trong quy trình kéo sợi, số vòng xoắn thay đổi còn số lượng sợi thì không đổi. Sợi xoắn nhiều tạo ra các kết cấu và màu sắc khác nhau trên vải.
Kiểu dáng của slub
Các phần dày lên của sợi slub được sản xuất với đa dạng kiểu dáng. Có sợi dày và mỏng sợi, slub cục, slub dạng sợi,... Điều này phụ thuộc vào các thông số của sợi slub
Khi đặt hàng sản xuất hoặc mua sợi slub, các thông số kỹ thuật cần chú ý bao gồm: Mật độ sợi cơ bản, độ dày của slub, chiều dài slub, khoảng cách slub.
Slub theo chất liệu
Như trên đã trình bày, sợi slub được sản xuất từ nhiều chất liệu khác nhau. Giá cả của sợi slub cũng phụ thuộc nhiều vào yếu tố chất liệu.
Slub cotton dùng nhiều cho hàng dệt kim như áo thun, trang phục thể thao,...
Slub cotton + linen: Phù hợp cho mọi loại dệt, có thể được sử dụng cho cả sợi dọc và sợi ngang, cũng như để đan và các dự án nghệ thuật sợi khác.
Slub spandex là loại vải co thun co giãn có thể kết hợp với polyester hoặc cotton tạo độ co giãn cho vải, trang phục.
Slub len sử dụng cho hàng đan móc. Sau khi giặt trong máy giặt ở nhiệt độ cao, sợi Wool Slub co lại khoảng 18%. Do đó hàng này thường được khuyến nghị giặt tay, không tẩy, ủi ở nhiệt độ thấp.
6.Chất lượng sợi slub được đánh giá như thế nào?
Để có được sợi slub chất lượng đòi hỏi nhiều yếu tố bao gồm cả nguyên liệu đầu vào và quá trình thực hiện.
Chất xơ phù hợp
Có nhiều loại xơ sợi được chọn để làm sợi slub. Điều quan trọng là lựa chọn phù hợp với đặc tính mong muốn của loại vải định sản xuất ra. Sợi thô cần được chọn để phù hợp về độ mềm, độ bền, khả năng giữ màu,...
Hệ thống máy móc kéo sợi slub
Với hệ thống thiết bị máy móc kéo sợi slub hiện đại và đa dạng như hiện nay các sợi xoắn sẽ được hình thành và đảm bảo các thông số kỹ thuật đã định. Kiểu dáng và màu sắc của sợi nhờ đó cũng ngày càng tăng.
Ví dụ nếu thiết bị hiện đại có thể thiết lập chiều dài slub, độ dày slub và bước sợi slub tùy ý trên cùng 1 sợi. Cùng với đó độ dốc của slub, hình dạng slub và độ chính xác có thể kiểm soát đạt đến 0,1mm.
Kiểm soát chất lượng
Việc kiểm soát chất lượng đảm bảo, điều chỉnh máy móc khi cần thiết giúp cho sợi slub đạt được các yêu cầu về chất lượng.
Hoàn thiện sợi sau kéo
Sợi slub được tạo ra có thể giữ nguyên màu hoặc tiếp tục xử lý hoàn thiện để nâng cao hình thức và hiệu suất sợi. Điều này tùy thuộc vào mục đích của nhà sản xuất như nhuộm sợi, tẩy, làm mềm sợi,...
Sau hoàn thiện sợi sẽ được sử dụng để dệt vải slub.
Nhìn chung để chọn mua sợi slub hoặc đặt hàng dệt sợi đòi hỏi nhiều kiến thức và sự tìm hiểu kỹ càng. Đối với vải được dệt từ sợi slub, người mua cũng cần chọn lựa kỹ cả kiểu dáng slub, chất liệu vải phù hợp. Chúng tôi sẽ tiếp tục cung cấp các thông tin về vải và sợi slub trong các bài viết tiếp theo.
Xem thêm: Tìm hiểu sợi cotton là gì, đặc điểm, phân loại, ứng dụng
.jpg)
