Vải đũi là gì? Vì sao nhiều người gọi đũi là lụa thô? Đũi có những ưu điểm gì và ứng dụng ra sao? Đũi và linen có gì khác biệt? Thêm nhiều thông tin khác về vải đũi, một trong các loại vải tuyệt vời dành cho mùa hè và rất được ưa chuộng từ xưa đến nay.
Đọc thêm: Danh sách các lỗi trên vải dệt thoi và dệt kim thường gặp nhất
1.Đũi là vải gì?
Vải đũi là loại vải có nguồn gốc từ sợi đũi, còn gọi là sợi tơ thô hoặc phế phẩm tơ tằm. Đũi thô được lấy từ các kén tằm loại 2, có thể là các kén tằm bị vỡ, kén lép, hoặc tơ thừa còn sót lại trong kén,...
Chính vì là sợi tơ kém chất lượng, tơ ngắn hoặc chưa được khử keo (sericin) nên độ bóng của vải đũi không bằng vải lụa được dệt từ tơ chất lượng đã khử keo. Trừ điều đó ra, chất vải đũi cũng tương tự như lụa như nhẹ và thoáng khí, an toàn cho da, thấm hút tốt,...
Vải đũi là từ chỉ chất liệu vải, không bao hàm kiểu dệt. Theo truyền thống, đũi được dệt trơn thủ công. Bề mặt vải thường thô do chứ không bóng mịn màng như vải lụa được làm từ sợi tơ tằm chất lượng cao.
Các tên gọi của vải đũi
Nếu bạn sử dụng từ vải đũi để dịch sang các ngôn ngữ khác, chắc chắn sẽ không tìm được từ tương ứng. Tuy nhiên dịch ngược sang tiếng Anh khi căn cứ vào nguyên liệu sản xuất ra vải, có thể hiểu nó chính là 'raw silk fabric'. Có nghĩa là vải lụa thô, tơ thô.
Trong tiếng Trung lụa thô là 生丝 (shengsi - tơ sống). Tiếng Ấn Độ có các loại lụa thô nổi tiếng là Muga, Eri và Tusser, còn lụa được gọi là Patt hoặc resham. Ở Nhật Bản, Kinu là lụa còn lụa thô được gọi là nama-kinu.
Trong bài này sẽ dùng các từ như vải đũi, vải lụa thô với cùng một ý nghĩa.
Lịch sử vải đũi - lụa thô
Các nguồn tài liệu khác nhau ghi nhận vải đũi lụa có từ thời cổ đại ở nhiều quốc gia bao gồm cả Ấn Độ và Trung Quốc cũng như các nước châu Á khác.
Đũi lụa là một trong các loại vải Trung Quốc phổ biến hàng đầu. Ấn Độ là nước sản xuất lụa thô lớn thứ 2 sau Trung Quốc. Các loại lụa thô của Ấn Độ rất nổi tiếng và thường được dùng làm lễ phục.
Các loại vải đũi Việt Nam nổi tiếng ở dòng vải thủ công (handmade) từ áo cánh, khăn choàng, phụ kiện khác. Lụa Hà Đông, Lụa Nha Xá cũng rất nổi tiếng với các loại vải đũi dệt thủ công.
Ngày nay khi thương mại điện tử phát triển, khi tìm kiếm vải đũi hay lụa thô trên các trang web bán buôn vải quốc tế với thuật ngữ 'raw silk' được dùng phổ biến nhất. Gọi như vậy để phân biệt với 'silk' tức lụa từ sợi dài mịn đã được khử keo.
Ứng dụng của vải đũi
Vải đũi vẫn được ưa chuộng trong thời trang may mặc và đồ gia dụng. Nó được chọn làm vải may quần áo, đồ bộ mặc nhà, áo crop-top,...
Đũi còn được dùng làm vải may phụ kiện như cà vạt, khăn quàng cổ, túi xách,...
Sử dụng trong trang trí nội thất, làm vải bọc như vỏ đệm, ga giường, vỏ gối, làm vải may rèm, tấm trải bàn,...
Vải linen có phải là vải đũi không?
Vải linen là loại vải được dệt từ sợi của cây lanh, là vải sợi tự nhiên từ thực vật. Còn vải đũi dệt từ sợi tơ do tằm nhả ra, là loại vải tự nhiên nguồn gốc động vật.
Sở dĩ đũi và linen dễ bị nhầm lẫn vì về về mặt kết cấu, bề mặt vải đều hơi thô hoặc thô và nhăn tự nhiên. Khi dệt trơn và cùng màu nhuộm, hai loại vải khá giống nhau.
Bên cạnh đó đũi hay lụa thô cũng thường được dệt theo kiểu slub, còn gọi là vải xước nên rất hay bị nhầm với nhau.
Ngoài ra trên thị trường còn có loại vải silk linen, là một loại vải hỗn hợp giữa sợi tơ tằm và sợi lanh. Tuy nhiên thường thì sợi tơ tằm được dùng là loại sợi dài, chất lượng và do đó gọi là vải silk linen (lanh lụa) chứ không phải là vải đũi linen.
2.Vải đũi có những đặc điểm gì?
Khi tìm hiểu về vải đũi, bạn có thể thắc mắc cùng họ nhà vải lụa, vậy vải đũi có mát không, có bị nhăn không, có co giãn không?...
Vải đũi có nhăn không?
Đũi cũng giống như lanh đều có đặc tính nhăn tự nhiên nhưng sẽ hết nhăn sau khi giặt. Vải nhăn cũng là cách để kiểm tra xem có vải đũi 100% hay vải giả đũi.
Cách làm vải đũi không bị nhăn là khi giặt tránh vò vắt mạnh tạo thành nếp nhăn khi khô. Có thể giũ nhẹ hoặc để vải tự khô không vắt.
Khi gấp đồ may bằng vải đũi tránh để các vật nặng hoặc các lớp quần áo nặng khác đè lên. Tốt nhất là treo lên mắc áo.
Hoặc cũng có thể chọn loại vải đũi nhún, đũi gân tức là loại vải đũi có hiệu ứng nhăn tự nhiên như một cách để tạo thành 'họa tiết' trên vải. Điều này giúp che đi các nếp nhăn tự nhiên.
Vải đũi có co giãn không?
Đũi cũng giống như lụa không phải là vải co giãn trừ khi nó có sự pha trộn của sợi spandex. Vì vậy khi lựa chọn đũi để may trang phục, không nên may quần áo kiểu dáng bó sát vì có thể dễ bị căng rách vải.
Ngoài ra tùy vào trọng lượng vải, nếu đũi dệt quá mỏng cần có lớp lót khi may trang phục.
Vải đũi có mát không?
Chắc chắn rồi, đũi là một trong những ứng cử viên sáng giá cho các loại vải mát nhất dành cho mùa hè trong đó gồm có vải linen, vải cotton và lụa xét về chất liệu.
Tận dụng đặc tính thoáng mát, nhẹ nhàng của vải, bạn có thể may các kiểu trang phục cho mùa hè như váy vải đũi, quần short nữ, các kiểu đồ bộ vải đũi trẻ trung,...
Cũng có thể may áo sơ mi cho đến áo dài sử dụng đũi ở các màu sắc khác nhau.
3.Vải đũi có mấy loại - Phân loại đũi
Như trên đã nói đũi chỉ là từ để chỉ chất liệu của vải. Do đó bạn có thể tìm kiếm vải đũi với rất nhiều cụm từ khác nhau chỉ đặc điểm, tính chất của vải tùy theo kiểu dệt, hiệu ứng vải, màu sắc họa tiết, trọng lượng lẫn xuất xứ của vải.
Vải đũi xước là gì?
Vải đũi xước là một trong các loại vải slub (xước). Những vết xước này không phải là lỗi trên vải mà nó được tạo nên một cách có chủ đích nhờ vào sự không đồng đều về kích cỡ và màu sắc của sợi dệt. Đây là cách gọi theo đặc điểm hiệu ứng sợi dệt (sợi slub).
Đũi xước thường chỉ có một màu trơn nhưng nó rất đa dạng sắc thái màu có tới hàng trăm màu khác nhau. Dùng để may áo, quần, váy, đồ nội thất gia dụng đều phù hợp.
Vải đũi gân, đũi nhún, đũi xốp
Cách gọi đũi theo hiệu ứng vải được thực hiện bằng cách dập ly vải, dập nhún. Trên bề mặt vải sẽ xuất hiện các vết nhăn có chủ đích được thực hiện qua công đoạn gia công vải sau dệt.
Đũi nhún tạo các đường gân lớn hoặc nhỏ trên bề mặt rất đẹp mắt. Đồng thời đây cũng là cách để giảm vấn đề nhăn do cọ xát, vận động khi mặc vải đũi.
Vải đũi lụa là gì?
Đũi lụa thực chất là cách gọi rõ hơn của vải đũi, đề cập trực tiếp tới chất liệu đũi được làm từ sợi tơ tằm. Hiện nay có nhiều chất liệu vải tổng hợp được sản xuất có thể tạo hiệu ứng, kết cấu giống như các loại vải sợi tự nhiên, bao gồm cả đũi.
Do đó nếu bạn mua vải đũi bạn có thể hỏi chắc chắn hơn đó có phải là đũi lụa hay đũi làm từ sợi tổng hợp hoặc đũi pha. Đũi lụa luôn có giá cao hơn vải giả đũi. Điều này cũng tương tự như vải lanh và giả lanh.
Vải đũi Hàn là gì?
Tại thị trường Việt Nam, các loại vải Hàn thường được đánh giá cao. Đũi Hàn cũng tương tự như vậy. Cách gọi này là chỉ nguồn gốc xuất xứ của vải đũi mà không bao hàm bất cứ yếu tố nào khác như kiểu dệt, hiệu ứng hay màu sắc,...
Thường thì đũi Hàn sẽ luôn có giá cao hơn so với các loại đũi nhập từ Trung Quốc hay đũi Việt Nam. Tốt nhất là bạn nên xem kỹ nhãn mác để đảm bảo vải đúng với xuất xứ.
Vải đũi cotton là gì?
Đũi cotton là chỉ loại vải hỗn hợp giữa sợi đũi và sợi cotton. Sự pha trộn của sợi tơ tằm và cotton khá phổ biến nhằm giảm giá thành của vải đồng thời tận dụng được ưu điểm của cả hai loại sợi.
Các loại vải đũi hỗn hợp khác
Như trên đã nói, theo truyền thống vải đũi lụa được dệt thủ công. Sự phát triển của ngành dệt may và các loại sợi dệt tổng hợp khiến cho đũi đũi đã không còn là từ chỉ chất liệu có nguồn gốc sợi tơ tằm.
Điều này cũng tương tự như các loại lụa nhân tạo, đũi nhân tạo cũng được tạo ra một cách dễ dàng bằng việc sử dụng các chất liệu sợi rẻ hơn sợi tơ tằm.
Các loại vải khác được mang tên vải đũi, được tạo ra với kết cấu giống hệt vải đũi lụa nhưng chất lượng có thể không bằng, nhất là độ thoáng khí và mát mẻ.
Vải đũi từ tơ thô tuy rẻ vải lụa nhưng vẫn có giá cao hơn các loại vải giả đũi. Chính vì vậy đũi hỗn hợp có lợi thế về giá rẻ hơn và dễ tiếp cận với đại đa số người tiêu dùng. Màu sắc, họa tiết, hoa văn của chúng đũi hỗn hợp cũng vô cùng phong phú.
Phần lớn các loại vải đũi có hiệu ứng trên thị trường thường là đũi dệt máy và từ sợi nhân tạo hoặc tổng hợp.
Trên đây là một số thông tin tìm hiểu vải đũi là gì, các loại đũi, ưu điểm và các vấn đề khác có liên quan. Toplist Ninh Hiệp sẽ tiếp tục cập nhật các bài viết về chủ đề vải đũi để bạn tham khảo.
.jpg)
